Reactie Onderzoeksrapport ‘Perspectief’ over Blijf Groep locatie IJmond

Reactie Femmes for Freedom op Onderzoeksrapport ‘Perspectief’, Rapport Onderzoek Blijf Groep locatie IJmond door Mw. Joanna Haanstra

Over het 111 pagina’s tellende onderzoeksrapport valt veel te zeggen. In deze reactie gaat Femmes for Freedom in op een aantal hoofdpunten.

Het rapport is geen onderzoek naar de misstanden in de vrouwenopvang

Het onderzoek door mevrouw Haanstra is geen onderzoek naar (eventuele) misstanden in de opvang van Blijf Groep, maar volgens het rapport zelf: ‘De vraagstelling van dit onderzoek is gericht op wat Blijf Groep kan leren van de gebeurtenissen in het besef dat er altijd ruimte is voor verbetering in elke organisatie.’ (pag. 18). Dat is iets heel anders. Daarnaast is het onderzoek zeer beperkt van omvang en opzet en is er geen reconstructie van de gebeurtenissen. Dat is logisch, de onderzoeker kreeg in haar opdracht immers maar 8 dagen de tijd om het onderzoek uit te voeren. Bovendien laat het onderzoek methodologisch ook te wensen over: er worden gesprekken gehouden en vervolgens conclusies getrokken. Hoe uitspraken van cliënten en medewerkers gewogen worden en tot conclusies verwerkt, blijft onduidelijk. Ook is het onderzoek niet onafhankelijk uitgevoerd, omdat de onderzoeker is gekozen door de Blijf Groep zelf.

Desondanks bevestigt het rapport veel van de misstanden

Zowel de onhygiënische toestanden, ongedierte en prostitutie worden bevestigd. Ook de klacht dat er nauwelijks adequate hulpverlening word geboden wordt bevestigd in het rapport. Zo is te lezen dat de gehanteerde methode niet geschikt is voor cliënten met deze complexe achtergronden (pag. 11-13).

Intimidatie door medewerkers Blijf Groep

Het rapport stelt: ‘Door de klokkenluiders is veel gezegd over de bejegening van bewoners. In de gesprekken met bewoners is het beeld dat het beter kan deels bevestigd.’ (pag. 8). Dat is ambtelijke taal voor: “er is iets aan de hand”. In de gespreksverslagen komt dit sterker tot uitdrukking. Een aantal voorbeelden (er zijn er meer te vinden in het rapport):

• ‘Er werd door een cliënt aangegeven dat gedreigd werd met de Jeugdzorg.’
• ‘Een cliënt geeft aan dat het door de medewerkers kwam dat een cliënt haar kinderen bijna verloor.’
• ‘EEE was bijvoorbeeld heel vaak de sjaak. Die werd altijd aangevallen door maatschappelijk werk.’

Als je als onderzoeker of wethouder dit soort uitspraken hoort, moet je dan niet verder onderzoek doen? Wat moeten we denken van hulpverlening waar hulpverleners kwetsbare cliënten zo behandelen? Is dan niet diepgaand, onafhankelijk onderzoek nodig?

Gebruik van klachtenprocedure

In het rapport wordt gesteld dat de bestaande klachtenprocedures niet voldoende gebruikt zijn. Uit de bijlagen lijkt echter dat er wel degelijk klachten zijn ingediend, waarmee echter niets gedaan werd. De cliëntvertrouwenspersoon stelt dat vier van de vijf contacten met cliënten het afgelopen half jaar op de locatie IJmond betrekking hadden.

Reactie van de wethouder

Wethouder Jack van der Hoek doet in zijn brief alsof het rapport bevestigt dat de klachten over misstanden niet gefundeerd of in ieder geval overdreven zijn en laat weten in het onderzoeksrapport geen reden te zien verdere actie te ondernemen. Heeft hij het rapport en de bijlagen wel gelezen?

Daarnaast doet hij een paar onjuiste uitspraken over het onderzoek: hij stelt dat de directeur van Femmes for Freedom niet met de onderzoekster wilde spreken Dat is feitelijk onjuist. De mails (Kopie van mailcorrespondentie) van de onderzoekster waren in de spam-map beland, toen de directeur hier achter kwam heeft zij de onderzoekster meteen benaderd voor een afspraak. De onderzoekster wilde toen niet meer met de directeur van Femmes for Freedom spreken omdat het onderzoek zich al in een afrondende fase bevond. Om dezelfde reden wilde de onderzoekster de geluidsopnamen van een klokkenluidster niet meer ontvangen. De stelling van de wethouder dat de klokkenluidster die niet wilde overhandigen is gewoon niet juist.

De opmerkingen van wethouder Jack van der Hoek dat hij te laat op de hoogte is gesteld, doet de vraag rijzen of hij helemaal op de hoogte is van zijn eigen rol. Immers, het is zijn verantwoordelijkheid als wethouder om te controleren of (met de door hem verstrekte subsidies) goede hulpverlening gegeven wordt. Als je niet controleert, ben je natuurlijk niet op de hoogte.

Tenslotte: één van de klokkenluidsters is in november uit de opvang gezet, van de ene dag op de andere. Zij heeft twee (zeer) jonge kinderen. Femmes for Freedom heeft een hotel voor haar geregeld. Daarna heeft zij via een advocaat en raadslid Sibel Ozogul-Ozen bij de gemeente onderdak moeten afdwingen. Verbaast het de wethouder dat de vrouwen weinig vertrouwen in de rol van de gemeente en de Blijf Groep hebben?

Verwaarlozing van de behoeften van kinderen.

Een belangrijke klacht betrof dat vrouwen in de opvang geen geld hadden om eten of essentiële benodigdheden te kopen voor hun kinderen. Het rapport doet dit met een korte paragraaf die alleen de papieren werkelijkheid beschrijft af en concludeert ‘Afhankelijk van de leefstijl van de cliënt is minimaal te weinig of genoeg. Dat is niet anders dan voor iedere burger in Nederland die van een uitkering rond moet komen’ (pag. 15). Er is geen onderzoek gedaan naar wat nu werkelijk de situatie was of is. Accepteren wij in Nederland dat jonge kinderen honger leiden en geen luiers hebben? Als de cliënt niet in staat is rond te komen,  om welke reden dan ook, moet dan de hulpverlening niet kijken wat de gevolgen voor de kinderen zijn?

Zelfs een onderzoek met een zo beperkte opzet laat zien dat er veel aan de hand is. Femmes for Freedom herhaalt haar oproep: er is diepgaand en onafhankelijk onderzoek nodig. De bal ligt nu bij de lokale en landelijke politiek en bestuur, Blijf Groep, raad van toezicht van de Blijf Groep en de Federatie Opvang. Femmes for Freedom is bereid met alle partijen aan tafel te zitten.

Conclusie 

Dit onderzoek laat zien dat wat Femmes for Freedom steeds heeft gezegd, nog steeds geldt. Een aantal vrouwen in zeer kwetsbare positie heeft misstanden aangekaart en zegt geïntimideerd te zijn. Dat moet zorgvuldig onderzocht worden. In plaats daarvan heeft de Blijf Groep een van hen door een advocaat aan laten schrijven i.v.m. haar mededelingen over de misstanden en heeft opdracht gegeven tot een eigen onderzoek. Femmes for Freedom heeft steeds gezegd dat er een onafhankelijk onderzoek moet plaatsvinden naar de misstanden, maar ook naar de effectiviteit en de gehanteerde methodes van deze vorm van vrouwenhulpverlening en het voorliggende rapport bevestigt dat.

Berichtgeving in de media

Noordhollands Dagblad, 8 december 2015 Reacties op rapport Blijf Huis in Heemskerk ‘Onderzoek niet zorgvuldig’

Noordhollands Dagblad, 5 december 2015 Onderzoeksrapport naar aantijgingen Blijf Huis in Heemskerk ‘Het is uit de hand gelopen’

Noordhollands Dagblad, 5 december 2015 Het kan beter in het Blijf Huis

Meer informatie?

Het onderzoeksrapport ‘Perspectief’.

De reactie van de Blijf Groep op het onderzoeksrapport.

Raadsvragen SP aan wethouder van der Hoek.