Onderzoeksrapport huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap en gedwongen achterlating

Naar aanleiding van het onderzoeksrapport Zo zijn we niet getrouwd, de uitzending van Nieuwsuur en de artikelen in Trouw  en Volkskrant (deel 1 en deel 2)  over gedwongen huwelijken in Nederland en de veelal gebrekkige hulp van ambassades aan Nederlandse slachtoffers van gedwongen huwelijken in het buitenland wil Femmes for Freedom graag het volgende aan de orde stellen.

In onze optiek schiet de Nederlandse overheid tekort in haar verantwoordelijkheid voor en hulp aan Nederlandse staatsburgers en hun partners in het buitenland, die consulaire bijstand nodig hebben in gevallen van gedwongen huwelijken, uithuwelijking, huwelijkse gevangenschap en gedwongen achterlating. Wij roepen daarom de Nederlandse overheid op tot:

1) Het verbeteren van de consulaire bijstand aan Nederlandse slachtoffers en hun partners in het buitenland in de vorm van:

• Het in veiligheid brengen van de slachtoffers van gedwongen huwelijken, achterlating en huwelijkse gevangenschap in het buitenland. Op het moment dat deze slachtoffers zich bij de Nederlandse ambassade melden, dient er direct actie ondernomen te worden. Slachtoffers zouden door de ambassade ondergebracht dienen te worden in een veilig onderkomen. Op dit moment zijn slachtoffers nog steeds voor een onderkomen op zichzelf aangewezen, en velen moeten daarom op straat slapen totdat zij eindelijk hulp krijgen.

• Het vergoeden van de vliegtickets van de vlucht terug naar Nederland. Nu moeten de slachtoffers deze kosten zelf dragen en worden ze überhaupt niet geholpen zolang onbekend is hoe de ticket wordt vergoed. Graag zien wij dat er hier ofwel een fonds voor wordt opgericht, waarbij de kosten op de daders verhaald zullen worden, ofwel dat er door de overheid rentevrije leningen verstrekt zullen worden.

2) Het tot speerpunt maken van humanitaire diplomatie, naast economische, culturele en sport diplomatie, binnen het Nederlandse buitenlandbeleid.

3) Het organiseren van een hoorzitting in de Tweede Kamer over deze praktijken, en de rol die de Nederlandse overheid kan spelen bij het verlenen van hulp aan Nederlandse staatsburgers en hun partners. Graag zien wij dat zowel de Commissie Buitenlandse Zaken als de Commissie Sociale Zaken hierbij aanwezig zullen zijn, en dat slachtoffers op deze hoorzitting gehoord zullen worden.

4) Het wijzigen van de Paspoortwet. Op dit moment kunnen minderjarigen nog geen Nederlands paspoort verkrijgen zonder toestemming van hun ouders. Voor slachtoffers van gedwongen huwelijken, gedwongen achterlating en huwelijkse gevangenschap in het buitenland geldt dat in veel gevallen de ouders de daders zijn. Daarom dient er de mogelijkheid te komen dat minderjarige slachtoffers ook zonder toestemming van de ouders zelfstandig een paspoort aan kunnen vragen bij een Nederlandse ambassade of consulaat.

5. Het eveneens bijstaan van slachtoffers die weliswaar niet zelf over de Nederlandse nationaliteit beschikken maar die wel een Nederlandse partner hebben. Deze slachtoffers zijn voor de Nederlandse wet getrouwd, maar niet volgens het recht van het land van herkomst. Ze zijn geworteld in Nederland, maar worden op dit moment niet geholpen door ambassades op grond van het feit dat zij niet in het bezit zijn van het Nederlandse staatsburgerschap. Femmes for Freedom is van mening dat op grond van het feit dat deze slachtoffers partner zijn van een Nederlandse staatsburger en er ‘family life’ is ontstaan, ook deze slachtoffers consulaire bijstand en repatriëring naar Nederland verdienen.

6. Het besteden van meer aandacht aan de positie van moslimvrouwen die met niet-moslims voor de Nederlandse wet getrouwd zijn. Deze huwelijken worden in de meeste moslimlanden niet erkend en zijn in sommige gevallen zelfs strafbaar. Wij roepen de Nederlandse overheid op zich in te spannen voor deze vrouwen ongeacht hun nationaliteit.

7. Dialoog in de bilaterale betrekkingen met landen die het Nederlands burgerlijk huwelijk en echtscheidingsvonnissen niet erkennen. Dit kan leiden naar een bilaterale overeenkomst die de erkenning van onze huwelijken en echtscheidingen regelt.

8. Het beter registreren van alle gevallen van gedwongen huwelijken, uithuwelijking, kindhuwelijken, huwelijkse gevangenschap, gedwongen achterlating, informele huwelijken en polygamie. Voor een goede aanpak van deze problematiek is het echter cruciaal dat zowel de overheid als andere instanties op dezelfde manier registreren en over de correcte cijfers beschikken.

9. Het instellen van een beter, integer onderzoek naar de werkelijke cijfers van het aantal gevallen van gedwongen huwelijken, uithuwelijking, kindhuwelijken, huwelijkse gevangenschap, gedwongen achterlating, informele huwelijken en polygamie in Nederland. Op basis van signalen die Femmes for Freedom bereikt hebben vermoeden wij dat het aantal gevallen hoger ligt dan het Verwey-Jonker instituut in de rapportage van Nieuwsuur stelt. Wij roepen daarom de Nederlandse overheid op dit nader te onderzoeken in de vorm van een nieuw, grootschalig onderzoek naar deze praktijken dat over 3 jaar gehouden zal worden.

Femmes for Freedom steunt Sarah bij het dagvaarden van de Staat der Nederlanden. Na wetswijzigingen en beloofde verbeteringen door de Nederlandse overheid is er op veel punten nog steeds niets verbeterd en worden veel slachtoffers nog steeds aan hun lot overgelaten. Wij zien graag dat de Nederlandse overheid het mensenrechten-, emancipatie- en integratiebeleid niet alleen in woorden maar ook in daden uitdraagt.

Tot slot willen wij hierbij een oproep doen aan mensen die slachtoffers van gedwongen huwelijken etc. kennen die ooit door een Nederlandse ambassade of consulaat zijn weggestuurd, zich te melden bij Femmes for Freedom. Op het moment dat wij hier concrete signalen van hebben kunnen wij ernaar streven deze slachtoffers terug te halen naar Nederland en, indien nodig, hun zaken te voegen in Sarah’s rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden.

Eerder in de media: 

Radio Netherlands Worldwide 18 augustus 2012 Holiday Somalia turns nightmare part 2

Radio Netherlands Worldwide 16 augustus 2012  Holiday Somalia turns nightmare part 1

Nieuwsuur 13 augustus 2012 Uitgehuwelijkte Sarah doet haar verhaal

Joop 13 augustus 2012 Nederlandse ambassade laat bruidsslavinnen in de steek