Huwelijkse gevangenschap

Huwelijkse gevangenschap betekent dat je vastzit in een huwelijk en niet kunt scheiden, vaak omdat je partner niet meewerkt aan de religieuze scheiding. Veel vrouwen kunnen hierdoor niet verder met hun leven.

Wat zijn je rechten?

Huwelijkse gevangenschap is strafbaar: In Nederland is het verboden om iemand tegen haar wil in een huwelijk vast te houden. Ook als dit in het buitenland plaatsvindt. De dader moet zich wel in Nederland bevinden om vervolgd te kunnen worden.
Je hebt recht op scheiding: Je mag zowel wettelijk als religieus scheiden. Ook als je in het buitenland bent.
Trouwen voor de wet is belangrijk: Voordat je een religieus huwelijk aangaat, moet je eerst volgens de Nederlandse wet trouwen. De Nederlandse wet beschermt je en regelt zaken zoals alimentatie en verdeling van bezittingen bij scheiding. Een geestelijke moet controleren of er sprake is van een burgerlijk huwelijk voordat een religieus huwelijk kan worden gesloten. Als dit niet het geval is, kun je aangifte doen tegen degene die het huwelijk heeft gesloten.
Religieuze scheiding afdwingen: Als je partner niet meewerkt aan de religieuze scheiding, kun je naar de rechter gaan. De rechter kan je partner dwingen mee te werken en een boete opleggen als hij blijft weigeren.
Nieuwe wetten in de maak: Er zijn voorstellen voor nieuwe wetten die ervoor zorgen dat een Nederlands huwelijk automatisch wordt ontbonden als je ook in het buitenland bent getrouwd. Ook wordt er gewerkt aan een wetswijziging die beide partijen verplicht om mee te werken aan het ontbinden van een religieus huwelijk.

Hoe kun je huwelijkse gevangenschap voorkomen?

Ben je nog niet getrouwd? Regel de volgende dingen, zodat je later niet ‘gevangen’ zit in een huwelijk.

Maak afspraken bij de notaris over wat er moet gebeuren als jullie uit elkaar gaan: Een notaris is iemand die mensen helpt om belangrijke afspraken op papier vast te leggen. Dit kan ook als je al getrouwd bent. Afspraken die je bij een imam, priester of rabbijn maakt zijn niet geldig voor de Nederlandse wet.

Spreek af dat jullie allebei meewerken aan een religieuze scheiding in Nederland of het buitenland;
Zorg dat afspraken over scheiden volgens de wet automatisch ook gelden voor religieuze scheidingen.
Maak ook afspraken over de bruidsschat.
Maak afspraken over een boete als je partner niet meewerkt.

Onderteken niets zonder lezen: Lees documenten altijd goed door en laat ze controleren door een advocaat voordat je iets ondertekent. Als je gedwongen wordt, gebruik dan een andere handtekening. Deze is niet geldig.
Trouwen voor de wet: Als je alleen voor het geloof getrouwd bent, ga dan naar de gemeente om ook voor de wet te trouwen. Dit geeft je meer bescherming bij een scheiding.

Als je al 'gevangen' zit in een huwelijk:

Vraag om hulp: Als je in gevaar bent, bel dan 112. Praat met iemand die je vertrouwt, zoals een vriend(in), leraar of dokter. Kijk voor tips in het noodplan.
Scheiding aanvragen: Vraag bij de rechter om je partner te verplichten mee te werken aan een religieuze scheiding. Dit kan als je voor de wet scheidt. Ga je voor de wet scheiden? Vraag de rechter je partner te verplichten ook mee te werken aan een religieuze scheiding.
Verblijfsvergunning regelen: Heb je een verblijfsvergunning omdat je met je partner bent getrouwd en wil je scheiden vanwege huiselijk geweld? Dan kun je een eigen verblijfsvergunning aanvragen. Veilig Thuis kan je helpen bij dit proces.

Klachten die je kunt krijgen

Als je vastzit in een huwelijk, kun je verschillende mentale en fysieke klachten krijgen. Denk aan angst, slapeloosheid, depressie of zelfs gedachten aan zelfmoord. Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen en hulp te zoeken.

Meer informatie over huwelijkse gevangenschap

Huwelijkse gevangenschap kan op verschillende manieren voorkomen. Hier zijn enkele vormen die je misschien herkent:

Monogame huwelijkse gevangenschap: Je bent officieel gescheiden in Nederland, maar je partner weigert mee te werken aan een religieuze scheiding of een scheiding in je land van herkomst.
Polygame huwelijkse gevangenschap: Dit lijkt op de monogame situatie, maar je partner trouwt ondertussen met één of meer andere mensen, terwijl jij nog steeds vastzit in jullie religieuze huwelijk.
Internationale huwelijkse gevangenschap: Jij en je partner wonen in verschillende landen. Je kunt in Nederland scheiden volgens de wet, maar je partner wil niet meewerken aan een religieuze scheiding of een scheiding in het land van herkomst.
Gevangenschap door religieuze autoriteit: Je bent gescheiden volgens de Nederlandse wet, maar de religieuze instantie wil jullie huwelijk niet beëindigen.

Waarom gebeurt dit?

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je partner niet wil scheiden. Hier zijn een paar veelvoorkomende redenen:

Bang voor schaamte: Je partner is bang dat anderen in de gemeenschap hem zullen veroordelen als ze horen dat jij van hem wilt scheiden.
Hij wil je niet kwijt: Soms houdt je partner nog van je en wil hij niet dat je weggaat. Of hij is bang om de kinderen te verliezen.
Geldproblemen: Hij heeft veel geld aan het huwelijk uitgegeven en kan geen nieuwe bruiloft betalen voor een ander. Soms is zijn verblijfsvergunning ook verbonden aan het huwelijk.
Hij wil je straffen: Hij wil je misschien straffen of ervoor zorgen dat je niet opnieuw gelukkig wordt.
Toekomstplannen: Hij wil zijn opties openhouden, bijvoorbeeld om ooit terug te komen of om meerdere vrouwen te houden voor status of andere redenen.

Misdrijven binnen huwelijks gevangenschap

Als je man je vasthoudt in het huwelijk, kan hij zich schuldig maken aan verschillende vormen van misbruik en misdrijven. Dit kan bijvoorbeeld zijn:

Chantage: Hij dwingt je dingen te doen door dreigementen of door je iets af te nemen.
Geweld of dreigen met geweld: Hij gebruikt fysiek geweld of bedreigt je, soms zelfs met eerwraak.
Mishandeling: Dit kan zowel lichamelijk als emotioneel zijn, zoals je pijn doen of je constant kleineren.
Diefstal: Hij kan geld of andere waardevolle spullen van je afpakken.
Ontvoering van kinderen: Hij kan de kinderen zonder jouw toestemming meenemen.
Verkrachting: Hij dwingt je tot seksuele handelingen tegen je wil.

Al deze dingen zijn natuurlijk strafbaar. Ze zijn ook erg schadelijk voor jouw rechten en vrijheid. Ze kunnen ernstige gevolgen hebben voor je fysieke en emotionele gezondheid.

Internationale huwelijkse gevangenschap

Als je in het buitenland bent getrouwd en daarna in Nederland bent gescheiden, kan je huwelijk in het buitenland vaak nog steeds geldig zijn. Dit kan problemen geven als je ex-partner weigert om het huwelijk in dat land te laten ontbinden. Risico's voor vrouwen:

Nieuwe relatie: Als je een nieuwe relatie aangaat terwijl je huwelijk in het buitenland nog geldig is, kan je gemeenschap dit als overspel zien. Dit kan gevaarlijk zijn voor je veiligheid, vooral in landen waar overspel strafbaar is.
Reisbeperkingen: In sommige landen heb je toestemming van je echtgenoot nodig om te reizen of het land te verlaten. Dit beperkt je vrijheid.
Juridische afhankelijkheid: In sommige landen mogen vrouwen zonder toestemming van een man geen contracten tekenen, reizen of juridische stappen ondernemen. Dit maakt vrouwen extra kwetsbaar.

Het effect op kinderen

Een scheiding is vaak heel moeilijk voor kinderen. Ze denken dat hun ouders altijd samen blijven en willen niet kiezen tussen hen. Daarom is het belangrijk dat ze goede hulp krijgen en dat er duidelijke afspraken zijn over hoe ze hun ouders kunnen blijven zien. Bij een moeilijke scheiding kunnen kinderen problemen krijgen die hen hun hele leven kunnen blijven beïnvloeden.

Kinderen van vrouwen in huwelijkse gevangenschap hebben het vaak extra zwaar. Soms raken ze een ouder kwijt omdat de vader hen dwingt het kind af te geven of omdat hij het kind stiekem meeneemt naar een ander land. Dit kan zorgen voor veel pijn en verdriet, die nog lang blijven. Kinderen die bij hun moeder blijven, moeten vaak hun moeder helpen en leven in een gebroken gezin. Als hun moeder zonder officiële scheiding een nieuwe relatie krijgt, kunnen ze ook last krijgen van vervelende reacties van anderen.

Femmes for Freedom helpt niet alleen vrouwen, maar ook hun kinderen. Als een moeder vrij en gelukkig is, kan ze beter voor haar kinderen zorgen.

Femmes for Freedom: Hulp voor slachtoffers van huwelijkse gevangenschap

Femmes for Freedom (FFF) heeft de term 'huwelijkse gevangenschap' bedacht en werkt hard om vrouwen in deze situatie te helpen. FFF heeft ervoor gezorgd dat er wetten zijn gekomen die huwelijkse gevangenschap strafbaar maken.

Wat FFF doet voor jou:

Ze bieden steun en advies aan vrouwen die vastzitten in hun huwelijk.
Ze helpen je om een weg uit deze situatie te vinden.
Ze hebben rechtszaken gewonnen waardoor ook religieuze huwelijken beëindigd kunnen worden als een scheiding wordt geweigerd.