Kinderen en geld

Zakgeld en kleedgeld

Zakgeld is een vast bedrag dat sommige kinderen iedere week of maand krijgen van hun ouders en/of verzorgers. Zakgeld is voor je kind een goede manier om te oefenen met geld voor later. Je kind leert met zakgeld, dat je soms keuzes moet maken en voor grotere uitgaven moet sparen. Kinderen die nooit hebben leren sparen, hebben als volwassene meer moeite om te weten wat ze kunnen uitgeven. Dit maakt ze extra kwetsbaar in de samenleving. Door zelf over zakgeld te mogen beslissen, leren kinderen hoe geld werkt. Dat is belangrijk voor later, want dan moeten ze hun wensen ook kunnen afstemmen op hun inkomsten.

Op welke leeftijd beginnen met zakgeld?

Kinderen kunnen vanaf ongeveer 6 jaar muntjes herkennen. Dat is dus een goede leeftijd om te beginnen met zakgeld. Op deze leeftijd willen kinderen het zakgeld waarschijnlijk meteen uitgeven. Als ze ouder worden, krijgen ze meer interesse voor geld en een beter besef van tijd. Ze begrijpen dat als je spaart, je later iets kan kopen wat duurder is.

Hoeveel zakgeld geef ik?

Hoeveel je geeft kan verschillen. Wel is het zo dat hoe ouder je kind is, hoe hoger het zakgeld is. Het bedrag dat je geeft hangt af van hoeveel jezelf te besteden hebt en wat je kind van het zakgeld moet betalen. Een paar euro per week is genoeg als het zakgeld bedoeld is voor kleine dingen, zoals snoep en speelgoed. Moet je kind ook cadeautjes betalen of een abonnement? Dan is een hoger bedrag nodig. Zet samen alle uitgaven van je kind op een rij. Daarna kun je kijken hoeveel zakgeld genoeg is. Op www.nibud.nl/consumenten/zakgeld/ kun je zien wat andere kinderen ongeveer krijgen.

Regels over zakgeld:

• Geef steeds hetzelfde bedrag op een vast moment.
• Spreek af hoe lang je kind met het bedrag moet doen (een week of maand).
• Geef duidelijk aan wat je kind wel en niet van het zakgeld of kleedgeld moet betalen.
• Op is op. Geef je kind geen extra geld naast zijn zakgeld. Ook niet als je kind erom vraagt. Alleen dan leert je kind keuzes te maken.
• Zakgeld is geen salaris en ook geen middel om te straffen. Als je kind niet zeker weet dat het iedere week een bedrag krijgt, leert het ook niet om te plannen of te sparen. Ouders geven soms geen geld als straf of juist als beloning. Doe dit niet.
• Fouten maken mag. Leren omgaan met geld betekent ook dat je kind fouten mag maken. Spijt krijgen van een aankoop op jonge leeftijd is juist leerzaam. Het zorgt ervoor dat je kind later beter nadenkt over uitgaven.
• Schrijf de gemaakte afspraken met je kind op papier. Print deze uit en zet er samen je handtekening onder. Zet hierin tot wanneer het contract loopt, het bedrag, wanneer en hoe je betaalt en wat je kind zelf moet betalen.

Bijbaantjes

Door een bijbaantje leert je kind dat je geld kunt verdienen door te werken. Ook leren ze omgaan met geld en wat werk inhoudt. Als ouder kun je grenzen stellen aan de hoeveelheid tijd die je kind werkt. Meer werken betekent dat er minder tijd beschikbaar is voor huiswerk. Maar een baantje hoeft niet meteen te leiden tot slechtere resultaten op school.

Kinderen in Nederland krijgen de kans om een goede opleiding te volgen. Zij mogen geen werk doen dat slecht is voor hun gezondheid en hun veiligheid. Dit staat in de wet. Kinderen van 15 jaar en jonger mogen niet werken en zijn verplicht om naar school te gaan. Er zijn wel wat uitzonderingen. Jongeren van 16 en 17 jaar mogen bijna alle werkzaamheden doen. Naar school gaan blijft ook voor hen het belangrijkste. Kijk op www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijbaan-vakantiewerk-en-stage-door-jongeren wat de regels zijn.

Kinderen en sparen

Het is belangrijk dat kinderen oefenen met sparen. Grote uitgaven moeten ze later ook plannen. Je kind leert om geld opzij te zetten voor onverwachte kosten. Vanaf een jaar of zes zijn kinderen oud genoeg om te beginnen met sparen. Begin met sparen in een spaarpot. Het liefst een doorzichtige, zodat ze het geld kunnen zien. Geld op de bank snappen kinderen op deze leeftijd nog niet.

Vanaf acht jaar kunnen kinderen hun spaargeld op een spaarrekening zetten. Ze kunnen dan ook al een spaarplan maken met een spaardoel. Ze begrijpen dan dat sparen ervoor zorgt, dat je later iets groters kan kopen. Ook kunnen ze uitrekenen hoe lang je moet sparen voor een bepaalde uitgave. Vind je sparen belangrijk voor je kinderen? Dan moet je kind voldoende zakgeld krijgen. Je kunt ook afspreken dat je kind een deel van zijn verjaardaggeld spaart. Sparen om later iets duurs te kunnen kopen is voor jonge kinderen goed te begrijpen. Maar sparen om zonder speciaal doel geld opzij te leggen snappen ze minder goed. Sparen moet leuk zijn. Laat je kind eerst zelf beslissen wat het van zijn spaargeld wil kopen. Ook al vind jij het vreselijk.

Dure uitgaven kinderen

Komt je kind met dure aankopen thuis? Begrijp je niet hoe je kind eraan komt? Negeer het niet en praat erover. Probeer erachter te komen of je kind geld leent van iemand. Misschien koopt iemand het wel voor je kind. Zo ja, probeer erachter te komen waarom en wie. Er lopen helaas veel mensen rond met slechte bedoelingen. Je hebt in Nederland loverboys en lovergirls die jonge en kwetsbare kinderen proberen te verleiden met cadeautjes. Daar willen ze iets voor terug. Bijvoorbeeld dat je kind seks heeft met iemand. Er zijn ook kinderen die op school worden bedreigd en geld moeten afstaan. Uit angst durven ze het aan niemand te vertellen. In Nederland zijn er ook jaarlijks honderden jongeren slachtoffer van internetafpersing met naaktfoto’s en video’s. Dit zijn heftige voorbeelden, maar het komt helaas voor. Durf daarom vragen te stellen als het nodig is.

Tips om met je kind te praten:

• Vraag je kind rustig of er iets speelt.
• Houd emoties weg uit het gesprek. Beschuldig je kind niet meteen en word niet boos. Je stem moet bezorgd en hulp biedend zijn.
• Grote kans dat je kind niets zegt. Laat duidelijk zien dat hij/zij eerlijk kan zijn en dat jullie als ouders kunnen helpen.
• Vertel je kind dat je niet van plan bent om te straffen.