Femicide betekent de moord op een vrouw, puur omdat ze een vrouw is. Het is de meeste extreme vorm van geweld tegen vrouwen. In Nederland wordt elke acht dagen een vrouw vermoord. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) had Nederland in 2022 de hoogste femicide-cijfers in Europa met 43 vrouwelijke slachtoffers. In de media en politiek wordt vaak gesproken van een gezins- of familiedrama in plaats van femicide. Dat dekt de lading niet. Daarnaast zijn er ook vormen van femicide waarmee onze doelgroep wordt geconfronteerd, en die helemaal onbelicht zijn. Voorbeelden hiervan zijn:
- Femicide van eer (of eerwraak): Vrouwen worden gedood om de familie-eer te beschermen bij overtreding van morele wetten of na verkrachting.
- Femicide gekoppeld aan de bruidsschat: Vrouwen worden gedood door hun schoonfamilie vanwege ontevredenheid over de bruidsschat. Zie onze pagina financieel geweld tegen vrouwen.
- Hekserij/voodoo/djinns/zwarte magie: Binnen bepaalde gemeenschappen heerst het geloof in kwade krachten die invloed hebben op het welzijn van individuen en gemeenschappen. Denk aan zwarte magie, waarbij kwade krachten worden gebruikt voor eigenbelang, en djinns, entiteiten die zouden kunnen leiden tot demonische bezetenheid. In sommige gemeenschappen kunnen beschuldigingen van hekserij grote gevolgen hebben en zelfs leiden tot femicide. Een schrijnend voorbeeld is het geweld tegen meisjes die als lesbisch worden beschouwd. Ze worden mishandeld of zelfs vermoord, omdat de daders geloven dat ze bezeten zijn door een djinn die moet worden uitgedreven. Neem bijvoorbeeld het tragische verhaal van Layla, een 18-jarige uit Antwerpen. Haar ouders vroegen een gebedsgenezer om haar te genezen van haar seksuele geaardheid, met een fatale afloop. Deze overtuigingen gaan daarnaast vaak hand in hand met zorgmijding, waarbij mensen hun toevlucht nemen tot djinns in plaats van professionele hulpverlening. Ook dit kan fatale gevolgen hebben. Het begrijpen van deze achterliggende overtuigingen is cruciaal om de ernst van femicide te doorgronden. Het is niet slechts een kwestie van persoonlijke conflicten binnen families; het gaat om diepgewortelde overtuigingen die meisjes en vrouwen in gevaar brengen.
- Foeticide: Het aborteren van een meisjesfoetus of het veroorzaken van een miskraam vanwege de voorkeur voor een jongen en de lagere waarde die wordt geassocieerd met de geboorte van een meisje. Hoewel deze praktijk vaker wordt geassocieerd met landen zoals China en India, waar het leidt tot demografische, sociale en zelfs economische verstoringen, is het belangrijk te begrijpen dat het ook binnen niet-westerse gemeenschappen elders in de wereld voorkomt. In bepaalde gemeenschappen in het Verenigd Koninkrijk, en zelfs hier in Nederland, heerst de overtuiging dat het krijgen van een zoon belangrijker is dan het krijgen van een dochter. Deze overtuiging leidt tot diepgewortelde genderongelijkheid die meisjes en vrouwen uit deze gemeenschappen treft, en het kan zelfs leiden tot discriminatie tegen vrouwen die alleen dochters hebben gebaard, waardoor ze zich buitengesloten of minderwaardig voelen binnen hun eigen gemeenschap. Genderongelijkheid begint in deze context al in de baarmoeder. Het idee dat een bepaald geslacht meer waarde heeft dan het andere heeft diepgaande gevolgen voor het sociale weefsel van gemeenschappen en uiteindelijk ook voor onze hele samenleving. Het creëert een atmosfeer van ongelijkheid, waarbij meisjes en vrouwen vanaf het prille begin van hun bestaan worden gediscrimineerd. Het is van groot belang om deze diepgewortelde vooroordelen en praktijken aan te pakken om gendergelijkheid op alle niveaus te bevorderen en femicide van meisjesfoetussen tegen te gaan.
Bij Femmes for Freedom staan we pal voor de erkenning en bewustwording van de schrijnende realiteit van femicide binnen onze doelgroep. We laten het licht schijnen op deze specifieke vormen van geweld en zetten ze hoog op de agenda. Niet slechts om ze te herkennen, maar om ze met volle kracht te bestrijden. In de komende tijd gaan we actief aan de slag met het verspreiden van cruciale tips en het verstrekken van essentiële informatie om deze meedogenloze vormen van geweld te stoppen.